مقاله ی انواع راه

انواع راه

چکیده:

  انواع راه

انواع راهها را از لحاظ كاركردی می توان به دو گروه طبقه بندی كرد . نخست راههایی كه از میان محله ها و برخی از فضاها و بناهای معماری و شهری می گذرند و ضمن آن كه كاركرد  حركتی و عبوری دارند ، دسترسی به واحدهای مسكونی و سایر بناها رانیز مُیسر می سازند . این گونه راهها را معبر می نامیم . البته در مناطق و شهرهای گوناگون نامهاو اصطلاحات مختلفی برای نامیدن این معابر وجود داشته است ، چنانكه آنها را كوی ، كوچه ، راسته ، گذر و غیره می گفته اند كه برخی از آنها هنوز به كار میروند .

گروه دوم راههایی هستند كه ضمن دارا بودن كاركرد حركتی و عبوری ، از جهت اقتصادی و اجتماعی نیز اهمیت بسیار داشتند و در واقع مركز اقتصادی و اجتماعی شهر به شمار می آمدند ، زیرا كه همه یا اغلب بناهای مهم اقتصادی و اجتماعی در كنارآنها ساخته می شدند . این راهها بازار نامیده می شوند . هریك از این راهها شامل انواع گوناگونی اس كه به اختصار به آنها اشاره می شود .        

  انواع معابر           

  معابر اصلی

این معابر كویهای ممتدی بودند كه محله های اصلی و سایر فضاهای معماری و شهری را به یكدیگر متصل می ساختند . بعضی از این معابر از یك دروازة‌ شهر تا دروازة‌ دیگر امتداد می یافتند . در بیشتر موارد این معابر به همة  محله های شهر یا حداقل به تعدای از آنهاتعلق داشتند . در برخی از شهرهای بزرگ نیز یك معبر اصلی درمیان برخی از فضاهای مهم معماری و  شهری ، مانند خیابان چهارباغ اصفهان ، ساخته می شد .

  معابر فرعی :

همة راههایی كه معابر اصلی را به یكدیگر متصل می كردند یا معابری كه برای تأمین دسترسی بخشی از یك محله یاتعدادی از واحدهای مسكونی یا شهری ساخته می شدند ، معابر فرعی به شمار می آیند . طول این راهها كمتر از طول معابر اصلی بود ، اما محدوده ای كه یك معبر فرعی آن را در بر می گرفت ، متنوع بود . برخی از این معبرها دومحله را به هم مرتبط می ساختند ودر نتیجه بین آنها مشترك بودند و گروهی نیز تنها در محدودة  یك محله قرار داشتند . شكل این معابرگاه مستقیم و گاه پیچ در پیچ بود .

  معابربن بست

ساخت شبكة‌ارتباطات در شهرهایی كه بافت پیوسته و متراكم داشتند و از یك رشد تدریجی و ارگانیك برخوردار بودند به پیدایش معابری بن بست برای تأمین دسترسی به تعدای واحد مسكونی یا واحدهای معماری دیگر می انجامید . طول این معابر بن بست بسیار متفاوت بود وازچند متر تا پنجاه متر و درمواردی تا چند صد متر می رسید . بسیاری از آنهابه صور ت  راستة‌ مستقیم یا با انحناء و برخی از آنها نیز به صورت یك راستة‌ پیچ در پیچ بودند .

 كوچه باغها

معمولاً بین بعضی از باغهای درون شهر( یا بیرون شهر ) معابری برای عبور از میان آنها یا دسترسی به آنها یا به سایر فضاهای شهری و بیرون شهری ساخته می شد . بسیاری از این معابر به تبعیت از محدودة‌ باغ كمابیش مستقیم بودند . عرض بیشتر آنها كم بود ، زیرا كه حجم رفت و آمد در آنهانسبت به سایر راههای شهر اندك بود .

 انواع بازار

  بازارهای دائمی

در شهرهای متوسط و بزرگ و گاهی در شهرهای كوچك ، یك یا چند را ه اصلی شهر به بازار اختصاص می یافت . معمولاً بازار دائمی و اصلی هرشهر از مهمترین دروازه شهر شروع  می شد و تا مركز شهر یا تا دروازه یا دروازه های دیگر امتداد می یافت . در دو سوی راسته های این بازارها تعدادی دكان متصل به یكدیگر وجود داشت . درپشت دكانها تعدادی كاروانسرا و تیمچه می ساختند كه در ورودی آنها در راسته اصلی و گاه در راسته های فرعی قرار داشت . بازار ها مهمترین محور ارتباطی ، اقتصادی و اجتماعی و به عبارت دیگر مركز شهر بودند و علاوه بر فضاهای اقتصادی ،مهمترین فضاهای فرهنگی و اجتماعی شهر مانند مسجد جامع و سایر مساجد بزرگ ، مدرسه های علمیه ، خانقاه ها ، زورخانه ها و غیره در امتداد آن قرارداشتند .