مقاومت ساختمان در برابر زلزله

مقاومت ساختمان در برابر زلزله

چکیده:

چنان كه گفته شد، برای طراحی و پایداری سازه ها در برابر خطر زمین لرزه سه سطح در نظر گرفته شده است.

الف) سطح مبنای طراحی (D.B.L)

در این سطح لرزه‌ای در طراحی، احتمال رویداد زمین لرزه دست كم یك بار در طول عمر مفید سازه وجود دارد و درصد پذیرش خطر بیش از 50 درصد (50 تا 64 درصد) است. در این سطح، دورة بازگشت رویداد زمین لرزه را، بر حسب ملاحظات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی، 100 تا 500 سال در نظر می گیرند كه در این پژوهش 500 سال در نظر گرفته شده است. فرض بر این است كه در این سطح از خطر زمین لرزه، سازه كاملاً مقاومت كند و خسارت سازه ای به آن وارد نشود.

ب) سطح بالای طراحی (M.B.L)

در طول عمر مفید سازه كم و درصد پذیرش خطر 10 تا 20 درصد است . در این سطح، دورة بازگشت حركت نیرومند زمین بر اثر رویداد زمین لرزه را با توجه به عوامل سیاسی، اقتصادی و اجتماعی میان 500 تا 1000 سال در نظر می گیرند. در بررسی حاضر این دوره از روی احتیاط 100 سال انگاشته شده است. سازه ای كه در این سطح طراحی می شود، اگر بر اثر زمین لرزه خسارت ببیند، قاعدتاً قابل مرمت است.

پ) حداكثر سطح قابل پیش بینی (M.C.L)

در این حالت احتمال رویداد این سطح از حركت زمین در طول عمر مفید سازه بسیار كم است و معمولاً درصد پذیرش خطر كمتر از 10 درصد است. دورة بازگشت رویداد در این سطح بیش از 2000 سال در نظر گرفته شده است. بر اثر وقوع زمین لرزة با این دورة بازگشت سازه ممكن است به شدت آسیب ببیند، اما قاعدتاً به كلی فرو نمی ریزد.

ناحیه بندی كشور بر حسب بیشینة شتاب افقی

نقشة 2. 1 خمهای بیشینه افقی حركت زمین را برای سطح مبنای طراحی با دورة بازگشت رویداد 500 سال نشان می دهد. در این نقشه شش ناحیه قابل تمیز است؛

ناحیة یك نقاط با بیشینة شتاب افقی كمتر از 15/0 شتاب گرانش زمین (g) را در بر دارد. بسیاری از مراكز و اراضی استانهای مركزی، همدان، اصفهان و یزد و بخشی از مناطق كویر مركزی و لوت تا هامون جازموریان در این پهنه قرار دارند.

نقشة 2. 1 بیشینة شتاب افقی زمین برای سطح مبنای طراحی (دورة بازگشت 500 ساله)

ناحیة دو شامل نقاطی است كه بیشینة شتاب افقی در آنها 15/0 تا كمتر از 20/0 شتاب گرانش زمین است. بخشی از استانهای زنجان، ارومیه، كردستان، مركزی، تهران، سمنان، خراسان، لرستان، چهار محال بختیاری و بوشهر در این ناحیه قرار دارند. شهرهایی چون ارومیه، سنندج، خرم آباد، ایلام، شیراز، بوشهر، زابل و سمنان جزو این ناحیه هستند.

در ناحیه سه بیشینة شتاب افقی 2/0 تا كمتر از 3/0 شتاب گرانش زمین است. این ناحیه در استانهای آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و اردبیل، شمال استان خراسان، شمال استانهای هرمزگان و خوزستان و جنوب استان سیستان و بلوچستان گسترش زیاد دارد. شهرهای كرمانشاه، اردبیل، مشهد، زاهدان و كرمان در ناحیة سه واقع شده اند.

ناحیة چهار با بیشینة شتاب افقی 3/0 تا كمتر از 4/0 شتاب گرانش زمین به صورت نواری در حاشیة گسله های توانمند و بنیادی گسترده است. شهرهای مهّمی چون شهر كرد، اهواز و بندر عباس در این ناحیه قرار دارند.